کد مطلب:47169 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:37

گنجینه پرسمان » قرآن

سورههايي كه با حروف مقطعه شروع ميشوند، دربارة چيست؟

29 سوره از سورههاي قرآن، با حروف مقطعه آغاز ميشود. حروف مقطعه قرآن هميشه جزء كلمات اسرارآميز محسوب شده و دانشمندان اسلامي و مفسران، براي آن، تفسيرهاي متعددي ذكر كردهاند. نكته قابل توجه اين است كه 24 مورد از سورههايي كه با اين حروف، شروع شده است، بلافاصله بعد از آن، سخن از قرآن و عظمت آن به ميان آمده، كه نشان دهندة ارتباط ميان اين دو (حروف و عظمت قرآن) است.

آراي دانشمندان در مورد حروف مقطعه در اوايل سوره مختلف است (بر حسب آن چه كه فخر رازي در تفسير كبير خود بر شمرده است.) افزون بر بيست نظر و ديدگاه در اين زمينه وجود دارد كه برخي از آنها به صورت اختصار چنين است:

1. اين آيات و حروف، از آيات متشابه بوده و براي ما كاملاً مجهول است و علم آن فقط نزد اوليأ الله و مخلصان قرار دارد; يعني اين آيات، رموزي بين خدا و رسول هستند كه به آن، جز مطهرون و پاكان دست نيالايند.

در روايتي امام صادقميفرمايد: الم، رمز و اشارهاي است بين خدا و رسولش، و حضرت احديت نخواسته است كه احدي بر آن مطلع گردد; به همين دليل آن را در قالب حروفي ريخته است كه دور از درك اغيار باشد، و اين سرّ، فقط بين خدا و رسول، افشا و ظهور يافته است، نه ديگران.(بحارالانوار، ج 89، ص 384.)

در كلام عرب نيز شواهد فراواني، مبني بر به كارگيري حروف رمزي، در محاوراتشان به چشم ميخورد، و اين مسئلة خارقالعاده و بيسابقهاي نيست.

2. برخي گفتهاند: اين حروف و صداها، تأثير بسيار بالايي در بيدارسازي شنوندگان داشته كه به لحاظ آن، هنگام تلاوت آيات قرآن، سكوت نموده و بدان گوش فرا دهند، و اين كار، درست در برابر موضعگيري اعراب و قريش بود، زيرا آنان همين كه آواي قرآن را ميشنيدند، ميگفتند: به اين قرآن گوش فرا ندهيد; بلكه در آن غلط اندازي نماييد (مضمون آية 26، سوره فصلت)

3. عدهاي ديگري معتقدند كه اين حروف، حروفي هستند كه خداوند به واسطه آنان، قسم خورده همانطوري كه بر اشياي ديگر از قبيل فجر، ضحي، عصر و...، اسامي حروف ابجدي نيز سوگند خورده است، زيرا اين حروف، ريشه و اساس همة سخنها، از هر لغتي از لغتهاي عالم ميباشد.

4. علامه طباطبايي; در اين زمينه، نظري دارند كه خلاصه آن چنين است: اگر سورههايي را كه به حروف مشتركي از حروف مقطعه آغاز شدهاند، مورد تدبّر قرار دهي، ميبيني كه همة آنها، از نظر مضامين و تناسب سياق، با هم شبيهاند و مطالب مشتركي دارند; بنابراين ميتوان نتيجه گرفت كه بين اين حروف و مضامين اين سورهها، ارتباط خاص و ويژهاي وجود دارد; البته اين ارتباط ممكن است بسيار عميق و دقيق باشد و فهمهاي عادي به آن راه نيابد.

امّا مطلب قابل تأمل، كشف يك اعجاز جديد رياضي، در حروف مقطعه، توسط شيميدان معروف مصري، ساكن آمريكا است. اين دانشمند مصري، براي تفسير و كشف حروف مقطعه كه در آغاز برخي سورهها وجود دارد از كامپيوتر استفاده كرده است. دكتر رشاد خليفه، پس از سه سال تلاش شبانهروزي و بيوقفه، با به كارگيري كامپيوتر دريافت كه نيمي از حروف 28گانه ابجدي، در آغاز سورهها ميگنجد ]و آن همان حروف نوراني چهارده گانه است كه تعداد 29سوره، ـ (دوبرابر تعداد آنها ) بدان، آغاز شدهاند[.

بر اساس حكمت خداوند حتماً ما بين اين حروف و سورههاي مربوطه، يك نوع ارتباط ذاتي برقرار است كه شايد كاشف از افق تازهاي، از وجوه اعجاز قرآن كريم باشد.

اين دانشمند با فراهم شدن نحوة به كارگيري كامپيوتر، شروع به شمارش تمام حروف الفبا، در همة سورههاي قرآن پرداختكه تنها عمليات شمارش، دو سال تمام به طول انجاميد، آن گاه، شروع به تغذيه كامپيوتر، از ميليونها رقمي كه در آن ذخيره شده بود، نمود. در اين مرحله از كار، حساب درصدگيري تمام حروف سورههاي (29) گانهاي كه با حروف مقطعه آغاز گرديدهاند، را انجام داد.

سپس در طول يك سال، به انجام مجموعهاي از عمليات حسابي پرداخت، كه درصدگيري حروف مقطعه بود، كه براي نخستين بار در تاريخ اسلام، از يك سري حقايق حيرتآوري پردهبرميداشت. براي مثال بعد از محاسبات كامپيوتري معلوم شد كه حرف ق در سورة مباركه فلق، بالاترين درصد را نسبت به حروف ديگر تشكيل ميدهد، همانطوري كه كامپيوتر، محاسبة نسبت درصدي حرف قاف، در تمام سورههاي قرآن را انجام ميداد، به محاسبة درصد و نسبت بقية حروف نوراني چهاردهگانه نيز ميپرداخت. بالأخره اين دانشمند مصري، توانست به واسطة كامپيوتر، ارزش رياضي حروف را ارزيابي نموده، مركز هر حرفي از حروف الفبا را كه در آغاز سورههاي قرآن آمده بود بيابد، و به بيان ارزش حسابي اين حروف پرداخته به بسياري از جنبههايي كه ممكن بود كليد كشف راه جديدي، جهت تفسير صحيح اين حروف باشد، دست يابد.(ر.ك: تناسب آيات، آيتالله محمدهادي معرفت، ص 141، ناشر: بنياد معارف اسلامي / تفسير الميزان، ج 18، ص 5و6 / تفسير نمونه، مكارم شيرازي، ج 20، ص 347، نشر دارالكتب الاسلامية.)